Trắc địa là một công việc không thể thiếu trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, không mấy ai hiểu rõ trắc địa là gì và đo trắc địa để làm gì? Nếu bạn cũng chưa hiểu rõ thuật ngữ này, hãy cùng Môi Giới Cá Nhân làm rõ dưới bài viết sau đây.
1. Trắc địa là gì?
Trắc địa hay trắc đạc là ngành đo đạc nhằm xác định kích thước và phương hướng của địa vật. Đây là công việc đo đạc và xử lý để xác định vị trí tương đối của các điểm trên bề mặt trái đất nhằm mô tả chúng trên mặt phẳng (bản đồ).
Theo đó, trắc địa sẽ xác định tọa độ XY và độ cao Z, phương hướng, hình dạng của địa hình và địa vật trên mặt đất trong một hệ quy chiếu. Sản phẩm của trắc địa có thể phục vụ cho nhiều ngành.
2. Trắc địa công trình là gì?
Trắc địa công trình là công tác khảo sát thiết kế công trình, triển khai bản vẽ thiết kế của công trình ra thực địa. Việc làm này phục vụ thi công và giám sát thi công xây dựng công trình đúng thiết kế và quan trắc chuyển dịch, biến dạng công trình.
3. Nghề trắc địa có ý nghĩa như thế nào?
Trắc địa là một trong những ngành nghề có lịch sử lâu đời và quan trọng nhất, bởi nó được dùng để đánh dấu ranh giới và phân chia đất. Trắc địa hiện nay đã trở thành công việc không thể thiếu trong đời sống con người.
Trắc địa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong nhiều ngành kỹ thuật. Theo đó, trắc địa được chia thành các chuyên ngành như sau:
- Trắc địa bản đồ: Đo vẽ các loại bản đồ phục vụ cho dân sự (như bản đồ địa chính).
- Trắc địa công trình: Khảo sát thiết kế công trình, đo đạc triển khai vị trí công trình, giám sát thi công, quan trắc biến dạng công trình.
- Trắc địa mỏ công trình.
- Trắc địa cao cấp: đo đạc trên quy mô toàn cầu.
- Trắc địa viễn thám: đo vẽ bản đồ từ ảnh hàng không, từ các thiết bị như máy ảnh cùng với các thiết bị hỗ trợ như máy bay.
- Trắc địa vệ tinh: Xác định vị trí địa vật và đo vẽ địa hình bằng vệ tinh.
- Hệ thông tin địa lý (GIS): Liên quan đến phần mềm và cơ sở dữ liệu địa lý.
4. Các loại máy trong trắc địa thông dụng nhất
Sau khi biết được trắc địa là gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các loại máy trắc địa được sử dụng nhiều nhất hiện nay:
4.1. Máy thủy bình
Máy thủy bình là một thiết bị dùng để đo chênh cao, đo khoảng cách có độ chính xác cao. Nó thường được sử dụng trong điều tra, khảo sát thực địa.
4.2. Máy toàn đạc
Nhờ có tích hợp khối đo xa, máy toàn đạc sử dụng phổ biến trong lĩnh vực đo đạc, khảo sát địa chính và các công tác trắc địa trên công trình xây dựng. Ngoài ra, nó còn có thể ứng dụng trong việc khảo sát, giám sát đường hầm.
4.3. Máy cân bằng laser
Đây là thiết bị chuyên sử dụng trong lĩnh vực kiểm tra công trình và trang trí nội thất. Ngoài ra, máy cân bằng laser còn được dùng để ke góc, kiểm tra độ nghiêng chi tiết,…
4.4. Máy định vị
a. Máy định vị RTK/ Static
Máy này còn được gọi là GNSS hay GPS, bao gồm 1 base và 1 (hoặc nhiều) router để thu và phát tính hiệu. Máy có khả năng định vị chính xác cao.
b. Máy định vị GPS cầm tay
Máy định vị GPS cầm tay là thiết bị chỉ cần 1 chiếc máy để vừa thu vừa phát tín hiệu nhằm phát hiện vị trí. Thiết bị tuy có ưu điểm nhỏ gọn nhưng không đạt độ chính xác cao được như máy định vị RTK:
4.5. Máy dò đường ống – cáp ngầm
Thiết bị dùng để phát hiện hệ thống đường ống và cáp ngầm trong đất để có thể thi công xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông một cách an toàn.
5. Tổng hợp phần mềm trắc địa dành cho kỹ sư trắc địa
Hỗ trợ đắc lực nhất cho các kỹ sư trắc địa không chỉ là máy đo trắc địa, mà còn phải kể đến những phần mềm trắc địa, lập bản đồ, bao gồm:
5.1. Supper GeoGPS
Đây là công cụ tối ưu nhất dành cho những người làm công tác trắc địa, xây dựng, giao thông, quy hoạch,… Nó hỗ trợ việc khảo sát thực địa, lập bản đồ và thu thập thông tin địa lý ở bất kỳ khu vực nào trên thế giới.
Ngoài ra, Supper GeoGPS cũng là ứng dụng tuyệt vời dành cho những người thường xuyên đi du lịch, thích trải nghiệm. Bởi lẽ, nó có chức năng đo vẽ đường đi, load bản đồ, đánh dấu điểm và chống lạc đường.
Các chức năng điển hình của Super GeoGPS bao gồm:
- Định vị người dùng trên nhiều hệ tọa độ khác nhau (trong đó có HN72, VN2000) với độ chính xác cao.
- Hỗ trợ tìm mốc tọa độ ở mọi hệ quy chiếu.
- Có thể chuyển đổi tọa độ các điểm từ hệ quy chiếu này sang hệ quy chiếu khác với độ chính xác cao.
- Có thể chuyển đổi tọa độ từ tọa độ trắc địa sang tọa độ phẳng.
- Đo tọa độ điểm hiện tại theo ý muốn.
- Tránh lạc đường bằng việc đánh dấu các điểm trên đường đi.
- Tính diện tích hình phẳng.
- Chụp ảnh khảo sát.
- Thiết lập hệ tọa độ một cách nhanh chóng.
- Đo khoảng cách giữa 02 máy điện thoại dựa vào 3G và GPS.
- Tìm mốc dựa vào mô phỏng camera 3D.
5.2. Geosurvey
Ứng dụng được xây dựng để giúp cho việc thu thập các thông tin, dữ liệu không gian (điểm, đường, vùng), hình ảnh ngoài thực địa được dễ dàng hơn. Geosurvey cũng có các chức năng tương tự như máy GPS cầm tay nhưng có thêm nhiều chức năng mới để tận dụng hết sức mạnh trên chiếc tablet, smartphone của bạn.
Các chức năng của ứng dụng được tích hợp như sau:
- Khoanh vẽ các đối tượng (điểm, đường, vùng) kèm theo hình ảnh và thuộc tính.
- Tìm kiếm điểm mốc, nhập danh sách các điểm mốc.
- Chuyển đổi tọa độ điểm trực tiếp, nhanh chóng trên máy.
- Quản lý các lớp dữ liệu trên bản đồ và tìm kiếm.
- Hỗ trợ xuất dữ liệu ra GeoJson, Excel.
- Cho phép người dùng tự định nghĩa mẫu nội dung thông tin cần thu thập với từng lớp đường, điểm, vùng.
- Hỗ trợ quản lý dữ liệu theo từng dự án riêng.
- Hỗ trợ các loại hệ chiếu cơ bản VN2000, WGS84 trên toàn quốc.
- Lọc nhiễu tín hiệu GPS khi đo vẽ ngoài thực địa.
- Hỗ trợ tính năng chụp ảnh lưu tọa độ và hướng chụp của ảnh.
- Hỗ trợ tính năng la bàn số.
- Hỗ trợ dữ liệu bản đồ offline (MBTILES), dịch vụ bản đồ (WMS), bản đồ trực tuyến khác (TMS).
- Hỗ trợ quản lý các thành viên trong nhóm ngay trên thực địa.
- Hiển thị thông tin tín hiệu các vệ tinh thu được tại thực địa.
5.3. Geo2GPS
Ứng dụng cho phép người dùng tải bản đồ dạng offline như mbtiles, kml hoặc dữ liệu vector dạng text, excel trên google map để sử dụng cho công việc.
Geo2GPS hỗ trợ tất cả các hệ quy chiếu trên thế giới, trong đó có VN2000, HN72, thậm chí cả hệ tọa độ UTM dùng ở miền Nam Việt Nam trước 1975. Chức năng chính của Geo2GPS:
- Hiển thị tọa độ phẳng UTM, VN2000, HN72… theo vị trí đang đứng
- Trích tọa độ trên bản đồ theo hệ quy chiếu cài đặt
- Xác định độ cao địa hình
5.4. iGeotrans
iGeotrans là một giải pháp hoàn hảo để thay thế các thiết bị định vị GPS cầm tay chuyên dụng cho người dùng các thiết bị iOS của Apple. Nó hỗ trợ cho khảo sát, lập bản đồ, công tác thực địa và các lĩnh vực liên quan cho bất cứ vùng nào trên thế giới.
Tính năng chính:
- Định vị vị trí người dùng với độ chính xác cao trên hệ tọa độ VN2000, hệ tọa độ toàn cầu WGS84 hoặc hệ tọa độ do người dùng định nghĩa.
- Cho phép người dùng quản lý và load các điểm, hiển thị lộ trình trực tiếp từ vị trí của người dùng tới điểm được lựa chọn trên bản đồ ở trạng thái tức thời.
- Cho phép người dùng tính diện tích, khoảng cách trực tiếp trên bản đồ.
- Hiển thị hướng, la bàn số, lộ trình thẳng và khoảng cách trực tiếp giữa vị trí người dùng và điểm được lựa chọn trên bản đồ ở trạng thái tức thời.
- Dữ liệu trắc địa trong một hệ quy chiếu có thể được chuyển đổi sang một hệ quy chiếu khác với độ chính xác cao.
- Chuyển đổi tọa độ trắc địa sang tọa độ phẳng bản đồ và ngược lại sử dụng một trong 26 lưới chiếu bản đồ khác nhau cho bất kỳ vùng nào trên thế giới.
- Dễ dàng nhập hoặc xuất các điểm ở các hệ tọa độ và các định dạng khác nhau.
- Hỗ trợ chuyển đổi từ hệ tọa độ VN-2000 hoặc hệ tọa độ do người dùng định nghĩa sang hệ tọa độ toàn cầu WGS84 và ngược lại.
Hy vọng sau khi nắm được trắc địa là gì cùng những thông tin kèm theo, bạn sẽ dễ dàng ứng dụng được trong công việc và cuộc sống.
