Sau khi hoàn thiện nhà ở hoặc công trình xây dựng, có một thủ tục hành chính mà người dân bắt buộc phải làm, đó chính là hoàn công. Vậy, hoàn công là gì? Hồ sơ hoàn công gồm những gì? Mua nhà không có giấy hoàn công có sao không?…
Để có lời giải đáp cho những câu hỏi trên, bạn có thể theo dõi bài viết sau đây của Môi Giới Cá Nhân.
I. Những khái niệm cần biết về hoàn công
1. Hoàn công là gì?
Hoàn công là một thủ tục hành chính quan trọng trong xây dựng nhà cửa, công trình. Đây là thủ tục cần thực hiện khi các công trình đã được hoàn thành.
Quy trình hoàn công sẽ được các bên đầu tư, thi công xác nhận đã hoàn thành và nghiệm thu công trình đó. Hoàn công mang ý nghĩa pháp lý, có quy định rõ ràng trong Luật Xây dựng 2014.

2. Sổ hoàn công là gì?
Sổ hoàn công là loại sổ thể hiện những thay đổi về hiện trạng nhà đất sau quá trình thi công. Sổ hoàn công là điều kiện để chủ nhà xin cấp đổi lại giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà cùng tài sản gắn liền với đất.
II. 5 câu hỏi thường gặp về hoàn công là gì
Ngoài khái niệm hoàn công là gì, khá nhiều người gặp vướng mắc trong các vấn đề liên quan đến hoàn công. Và các vấn đề thường là:
1. Giá hoàn công là bao nhiêu?
Chi phí hoàn công thường rơi vào khoảng 15 – 30 triệu, bao gồm lệ phí lập bản vẽ và lệ phí trước bạ.
Lệ phí lập bản vẽ thường trong khoảng 10.000 – 15.000 đồng/m² sàn xây dựng, tùy vào từng đơn vị thực hiện. Còn lệ phí trước bạ là 1% tổng giá trị công trình.
Trường hợp là xây dựng nhà ở riêng lẻ, căn cứ theo Khoản 11 Điều 4 Nghị định 45/2011/NĐ-CP, khi hoàn công không phải chịu lệ phí trước bạ mà chỉ phát sinh thuế xây dựng cơ bản.
2. Thời gian hoàn công nhà ở mất bao lâu?
Quy trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ hoàn công nhà ở theo quy định của pháp luật cụ thể như sau:
- Sau khi nhận hồ sơ, bộ phận giải quyết hoàn công sẽ tiến hành đo đạc thực trạng công trình trong khoảng 07 ngày.
- Tiếp đến là giai đoạn xem xét tính hợp lệ của hồ sơ. Có thể kéo dài từ 03 tuần tới 01 tháng tùy vào từng địa phương. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ thì phòng Quản lý đô thị quận – huyện có công văn trả lời (nêu rõ lý do) trong thời gian 15 ngày.
- Hồ sơ sau thẩm định được gửi sang cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính. Cơ quan thuế sẽ gửi thông báo tới chủ sở hữu về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính. Công việc này mất khoảng từ 07 – 10 ngày tùy địa phương.
- Sau khi nộp thuế và nhận biên lai, chủ sở hữu nhà nộp lại biên lai thu thuế cho bên cơ quan giải quyết hoàn công và chờ đến hẹn lấy kết quả.

Như vậy, riêng đối với giai đoạn nhận hồ sơ, thẩm định hồ sơ, thực hiện nghĩa vụ thuế và cấp giấy chứng nhận mới mất gần 02 tháng.
Tuy nhiên, thời gian hoàn công sẽ có sự khác nhau đối với từng hồ sơ và từng địa phương khác nhau. Trong đó chưa kể đến thời gian chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hoàn công nhà ở theo quy định pháp luật.
3. Xây nhà xong có cần làm hoàn công không?
Hoàn công nhà ở là một thủ tục bắt buộc đối với tất cả các công trình, nhà ở phải xin phép xây dựng. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu nhà của bạn nằm trong diện không cần xin giấy phép xây dựng thì không nhất thiết phải tiến hành thủ tục hoàn công.
4. Xây nhà ít hơn giấy phép xây dựng có hoàn công được không?

Theo Sở xây dựng, hành vi xây nhà nhỏ hơn giấy phép xây dựng không được coi là hành vi xây dựng trái phép và vẫn được hoàn công. Tuy nhiên, nhà ở phải đáp ứng 02 điều kiện:
- Một là, thay đổi hình thức kiến trúc mặt ngoài của công trình trong đô thị không thuộc khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc.
- Hai là, điều chỉnh thiết kế bên trong công trình không làm thay đổi công năng sử dụng, không làm ảnh hưởng đến an toàn phòng, chống cháy nổ, bảo vệ môi trường. Đồng thời, không làm thay đổi chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc theo giấy phép xây dựng được cấp.
5. Hoàn công nhà xây sai phép có được không?
Công trình xây dựng sai phép có thể được hoàn công nếu trả lại hiện trạng theo đúng giấy phép xây dựng. Còn nếu công trình giữ nguyên hiện trạng sai phép sẽ không thể hoàn công và có thể bị Nhà nước cưỡng chế dỡ bỏ phần xây dựng sai phép.
6. Mua nhà không có giấy hoàn công có sao không?
Nhà chưa hoàn công thường do 2 nguyên nhân chính là chủ nhà không làm thủ tục hoàn công hoặc chủ nhà lấn chiếm, xây dựng sai phép nên không được hoàn công.

Nhiều người cho rằng việc hoàn công và mua bán nhà không liên quan đến nhau. Tuy nhiên, hoàn công là thủ tục hợp thức hóa việc sở hữu căn nhà. Nếu chủ nhà không hoàn công thì việc mua bán sẽ khó thực hiện.
III. Kinh nghiệm làm hồ sơ hoàn công
Nếu bạn xây nhà lần đầu mà vướng mắc về thủ tục hoàn công thì có thể tham khảo hướng dẫn sau đây:
Bước 1: Xác định điều kiện hoàn công
Hoàn công là thủ tục bắt buộc trong quy trình xây dựng thi công các công trình thuộc trường hợp phải xin giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, bạn sẽ không phải làm thủ tục hoàn công nếu căn nhà của bạn thuộc diện không cần xin giấy phép xây dựng theo quy định.
Bước 2: Xác định hiện trạng công trình để hoàn công
Sau khi hoàn tất công trình, đơn vị thi công sẽ có trách nhiệm dọn dẹp, chuẩn bị tài liệu nghiệm thu và lập bản vẽ hoàn công.
Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ
Khá nhiều người thắc mắc hồ sơ hoàn công gồm những gì? Theo thông tư số 05/2015/TT-BXD, thì giấy tờ hoàn công sẽ bao gồm 04 loại cơ bản sau:
- Giấy phép hoàn công
- Bản vẽ thi công xây dựng, hồ sơ thiết kế
- Báo cáo kết quả khảo sát xây dựng
- Báo cáo kết quả thẩm tra và văn bản kết quả thẩm định thiết kế bản vẽ thi công xây dựng.
Ngoài ra, căn cứ vào tình hình thực tế của từng loại công trình xây dựng mà sẽ có thêm các loại giấy tờ như:
- Bản vẽ hoàn công (trong trường hợp việc thi công xây dựng có thay đổi so với bản vẽ gốc)
- Hợp đồng xây dựng của chủ nhà ký với nhà thầu khảo sát, thi công, thiết kế, giám sát thi công xây dựng.
- Văn bản thỏa thuận, xác nhận, chấp thuận, của các cơ quan, tổ chức Nhà nước có thẩm quyền về vận hành thang máy, an toàn phòng cháy chữa cháy.
- Báo cáo kết quả kiểm định, thí nghiệm.
Bước 4: Nộp hồ sơ hoàn công
Sau khi hoàn thiện hồ sơ hoàn công, bạn cần phải nộp cho cơ quan chức năng có thẩm quyền sau:
- Nộp cho Sở Xây dựng: Nếu công trình hoàn thiện là công trình cấp 1, công trình cấp đặc biệt.
- Nộp cho UBND quận/huyện/xã: Nếu công trình hoàn thiện là nhà ở tư nhân hoặc nhà ở riêng lẻ.
- Nộp cho Ban quản lý Đầu tư và Xây dựng khu đô thị mới: Nếu công trình hoàn thiện là công trình cải tạo, công trình xây mới hoặc khu công nghiệp cần phải xin giấy phép xây dựng.

Trên đây là bài viết giải nghĩa hoàn công là gì và cách thực hiện thủ tục hoàn công. Hy vọng những kiến thức Môi Giới Cá Nhân đem lại sẽ giúp ích cho bạn trong công việc và cuộc sống.